20. تشکیلات سیاسی و نظامی در جامعه ی اسلامی

20. تشكيلات سياسي و نظامي در جامعهي اسلامي

دو واژهي قرآنيِ حزباللّه و جُنداللّه ـ با مفهوم سياسي گستردهاي كه دارند ـ گوياي تشكيلات سياسي و نظامي در جامعهي اسلامياند و بدون وابستگي به جمعيت و تفكر خاصي، همهي جامعهي سياسي اسلامي را ميپوشانند و هر فرد مسلمان با هر نوع شاخص اجتماعي و جايگاهي، ميتواند در اين دو نقش، عهدهدار وظايف سياسي و نظامي باشد.

حزباللّه طيف گستردهي اجتماعي ـ سياسي است كه كليهي نيروهاي مسلمان متعهد را شامل ميشود و وظايف اعضاي آن، بدون نياز به هرم تشكيلاتي و بر اساس بينش و امكانات موجود مشخص ميشود. جُنداللّه نيز نوعي تشكيلات آزاد نظامي است كه در درون آن، هر فرد مؤمن و متعهد، هنگام ضرورت، مسئوليّت خود را در رابطه با جهاد، انجام ميدهد.(56)

در قرآن حزباللّه و جنداللّه، در برابر حزبالشيطان، جُند فرعون و جُنود ابليس مطرح شدهاند. ويژگيهاي مثبت و منفي آنها را ميتوان از همين تقابل بهدست آورد.

 

21. نفي سلطهي بيگانه و استبداد

فساد سياسي عوامل گوناگوني دارد و عمدهترين آنها را ميتوان استبداد داخلي و سلطهي خارجي دانست. استبداد داخلي و سلطهي خارجي ـ به طور معمول ـ با هم ديگر رابطهي لازم و ملزومي دارند و بايد ريشهي هر دو را در ماهيّت استكبار جستوجو كرد.

از نظر قرآن در كنار مبارزه براي استكبارزدايي، كه يك تلاش هميشگي و زيربنايي است، نبايد از پيكار براي نفي سلطه و استبداد غافل ماند، زيرا گاهي ريشهكن كردن استكبار، نيازمند فراهمآوردن شرايط، امكانات و برنامههاي زمانبندي شده است و در فاصلهي آمادهسازي اين لوازم نبايد مبارزه براي نفي مظاهر سلطه و استبداد متوقف شود، و تحمّل هر گونه استبداد و سلطهي بيگانه در اين فاصله ممنوع و حرام است. اين اصل قرآني كه ضامن استقلال سياسي مسلمانان است، بهويژه يك قرن اخير، نقش تعيينكنندهاي داشته است.